Gia đình bác T (57 tuổi, Thanh Hoá) hỏi: ” Gia đình chúng tôi trong một lần tình cờ phát hiện con trai bị bạn bè xấu rủ rê và đã sử dụng ma tuý. Khi hỏi cháu thì cháu cũng thú nhận thật là đã thử hít 2 lần. Hiện nay gia đình đang rất hoang mang, không biết sử dụng ma tuý bao nhiêu lần thì nghiện? Và biểu hiện của người đã bị nghiện ma tuý là như thế nào? Liệu bây giờ cháu ngưng sử dụng có còn kịp? ”
Trả lời:
Để hình dung về tỷ lệ gây nghiện cũng như tỷ lệ cai nghiện thành công được tóm tắt chuẩn xác nhất trong câu nói sau: “Dễ nghiện, khó cai, nhanh tái”. Nghiện ma tuý được những người chuyên môn xem như một bệnh mạn tính của não. Đã là bệnh mạn tính thì rất khó để điều trị được dứt điểm, hơn nữa lại dễ tái phát. Nói tóm lại chỉ cần sử dụng một lần cũng có thể gây nghiện và người đã từng dùng ma tuý không bao giờ có thể quên được dấu dấn do ma tuý để lại.
Mục lục:
Bệnh dễ nghiện, khó cai, dễ tái phát
Người ngoài cuộc chỉ có thể hình dung được phần nào các ý trong câu nói nhưng chính những người nghiện sẽ có trải nghiệm chân thực nhất.
Dễ gây nghiện
Để một người nghiện ma tuý thì có thể kể đến rất nhiều nguyên nhân. Nhưng phần lớn đều là do tâm lý tò mò, buồn chán và muốn tìm đến với những cảm giác mới để thay đổi. Một số khác thì bị lừa, bạn bè xấu dụ dỗ sử dụng với những lời mời gọi đầy hấp dẫn như dùng thích lắm, dùng thử một lần đi không nghiện được đâu…
Lúc mới dùng ma tuý người ta sẽ có cảm giác nhẹ nhàng, êm dịu, những lo lắng, muộn phiền của cuốc sống hàng ngày như bay biến mất đi đâu. Thay vào đó là sự vui vẻ, phấn khích, tăng hiệu suất làm việc, người dùng ma tuý mới đầu sẽ hoạt bát hơn trong giao tiếp… Những cảm giác mạnh này sẽ đánh sâu vào trong ý thức của người dùng khiến họ khó có thể quên và muốn được tận hưởng thêm nhiều lần nữa.
Mới đầu khi dùng ma tuý con người ta vẫn thấy mình khoẻ mạnh như thường, đầu óc cũng không có bất cứ sự bất ổn nào, tự kiểm soát được số lần chơi ma tuý của mình. Nhưng theo thời gian, nhu cầu về chất “bột trắng” này dần tăng lên, trí óc như có sự thôi thúc vô hình nào đó khiến bạn phải tìm đến ma tuý cho lần tới. Dần dần lượng ma tuý sử dụng sẽ tăng cho đến khi nó xâm chiếm và kiểm soát được hoạt động thần kinh, đòi hỏi phải được dùng ma tuý hàng ngày cho đến tình trạng “nghiện” như chúng ta đang nhắc tới ở đây.
Có một điểm thuận lợi khiến cho người dùng ma tuý rất dễ nghiện nặng hơn đó là tâm lý che giấu, không muốn người xung quanh biết. Vì thế mà không có ai kịp thời ngăn cản họ dừng bước trước bờ vực sâu không thấy đáy. Một khi nghiện mà không có thuốc thì người nghiện sẽ gặp phải hội chứng cai vô cùng khó chịu, thường là người nghiện sẽ không chịu được mà tìm tiếp đến mà tuý để sử dụng.
Một số loại ma tuý như ma tuý đá, ma tuý tổng hợp khi sử dụng trong một thời gian dài, ma tuý sẽ kiểm soát thần kinh họ, khiến người nghiện làm ra những hành động không tưởng như hoang tưởng, chém giết , leo cột điện, thoát y, hành hạ cơ thể, tự sát…
Có thể nói hành trình “nghiện ma tuý” vô cùng đơn giản. Chỉ cần một lần sử dụng cũng có thể gây nghiện, con người dần dần bị lệ thuộc vào nó, nghiện và trở thành nô lệ cho ma tuý.
Rất khó điều trị
Hầu hết những người nghiện ma tuý đều không muốn cai nghiện. Nguyên nhân phải kể đến là do cảm giác “phê” mà nó đem lại. Tất cả các vấn đề như lo lắng, áp lực, buồn chán sẽ bị tạm quên đi không còn dấu vết. Nếu tâm trạng đang vui thì vui hơn, đang buồn thì ma tuý sẽ mang hết nỗi buồn đi. Giới trẻ hiện nay còn coi việc chơi thuốc như một cách thể hiện đẳng cấp của một dân chơi. Chẳng thế mà rất nhiều bữa tiệc ma tuý được tổ chức tại các tụ điểm như quán bar, karaoke, vũ trường… Một số nghiên cứu về các đối tượng nghiện ma tuý chỉ ra rằng hầu hết họ đều có tính cách khá mạnh dù là già hay trẻ. Vì vậy những người này thường không thích nghe lời người khác, thích làm theo ý mình. Lối suy nghĩ nay vừa là bản chất vốn có của họ, lại chịu tác động của ma tuý nữa nên việc cai nghiện càng trở nên khó khăn hơn.
Bình thường ở trong những điều kiện khác nhau cơ thể sẽ tiết ra morphin nội sinh có tác dụng giảm stress cho cơ thể. Người dùng ma tuý thì cơ thể không tiết ra được morphin nữa, vì vậy đòi hỏi phải có chất tahy thế, lâu dần là lệ thuộc vào nó. Trong ma tuý có chất gây tác dụng kích thích ẫn truyền thần kinh khiến các tế bào thần kinh tăng tiêt ra chất trung gian hoá học với số lượng gấp nhiều lần bình thường, cơ thể sẽ hưng phấn và không biết mệt mỏi. Nhưng cũng vì lý do này mà hệ thần kinh phải hoạt động tối đa, nhanh chóng bị mệt mỏi và chết dần đi. Lâu dài sinh ra loạn thần, ảo giác tổn thương hệ thần kinh.
Nhóm ma tuý tự nhiên khi không dùng thuốc sẽ có hội chứng cai với các triệu chứng vô cùng khó chịu, mệt mỏi, đau bụng, đi ngoài, cảm thấy như có con sâu bò trong xương thiêu đốt lý trí của họ khiến họ phải tìm đến với thuốc. Còn với ma tuý tổng hợp như ma tuý đá, ke, thuốc lắc, cỏ mỹ… hội chứng cai không điển hình. Nhưng chính vì thế mà khiến nhiều người lầm tưởng rằng nó không gây nghiện. Hậu quả là mức độ tàn phá của cơ thể khi dùng ma tuý nhóm tổng hợp này nặng nề hơn gấp nhiều lần so với ma tuý tự nhiên.
Để điều trị nghiện ma tuý thì chúng ta phải nắm rõ được 2 vấn đề chính là tâm lý người sử dụng và sự lệ thuộc của ma tuý. Khi điều trị cần kết hợp hai yếu tố trên cùng với việc phục hồi sức khoẻ và chống tái nghiện.
- Điều trị loại bỏ tác dụng của ma tuý: Là điều trị cắt cơn, giải độc nhằm loại bỏ chất ma tuý ra khỏi cơ thể và trí óc. Sau khi bộ não của con nghiện không bị chi phối vởi ma tuý thì họ sẽ có những suy nghĩ mang tính tích cực hơn. Tất nhiên lúc này họ chưa thể bỏ ma tuý được ngay.
- Điều trị tâm lý: Hãy lắng nghe những tâm sự của họ, chia sẻ về nguyên nhân gây nghiện cũng như mong muốn sớm trở lại cuộc sống bình thường để kịp thời động viên, khuyến khích người nghiện.
- Phục hồi sức khoẻ: Trong thời gian nghiện cơ thể sẽ bị tàn phá dẫn đến sự suy nhược, mệt mỏi, mất ngủ, ăn uống kém, giảm tiết hormon nội sinh… Phục hồi sức khoẻ sau cai nghiện giúp tăng khả năng chống chọi với “cái chết trắng”.
- Chống tái nghiện: Có thể sử dụng thuốc hay các biện pháp tâm lý nhằm giúp người nghiện hoàn toàn thoát khỏi sự lệ thuộc vào ma tuý kể cả về cơ thể hay tâm lý.
Biểu hiện của người nghiện ma tuý
Để biết con của bác đã bị nghiện hay chưa hãy cùng tìm hiểu về các biểu hiện, dấu hiệu của người nghiện ma tuý bao gồm:
- Giờ giấc thay đổi thất thường: Điển hình của người nghiện ma tuý chính là sự thay đổi về giờ giấc sinh hoạt. Họ thức khuya, đêm ngủ ít, sáng thì ngủ muộn, ngày ngủ nhiều…
- Họ thích tụ tập, đàn đúm với nhóm bạn bè xấu. Sống buông thả, không thích học tập hay lao động… chơi cùng những người nghiện khác.
- Có quy luật về thời gian: Trong ngày có một khoảng thời gian nhất định sẽ không tìm thấy đối tượng này kể cả lúc đó vốn đang giờ học, giờ làm việc… kiếm mọi ý do để chuồn đi.
- Thích một mình, không muốn tiếp xúc với ai kể cả người thân, người yêu quý.
- Tâm trạng bồn chồn, lo lắng, thay đổi thất thường, lúc thì vui vẻ, khi thì cáu gắt vô cớ. Nó dối quanh co.
- Ngáp vặt, người mệt mỏi, lừ đừ, không thích vệ sinh cá nhân.
- Luôn luôn cần tiền, vay mượn của mọi người không có lý do chính đáng. Tệ hơn nữa là trộm cắp, lục đồ của người khác…
- Trong túi, ví có các dụng cụ phục vụ cho việc hút chích như kim tiêm, giấy bạc, bật lửa, gói nhỏ đựng thuốc…
- Biểu hiện sợ ánh sáng, sợ tiếng động, sợ nước…
>>>Xem thêm
- Có bao nhiêu hình thức cai nghiện ma tuý
- Thuốc cai nghiện ma tuý
- Cách đào thải ma tuý đá ra khỏi cơ thể
Lời khuyên của chuyên gia
Chắc hẳn gia đình đã nhận thức rõ được sử dụng ma tuý bao nhiêu lần thì nghiện và con người ta có thể nghiện ma tuý một cách dễ hơn ăn kẹo. Bởi vậy ngay khi phát hiện người thân trong gia đình đã, đang sử dụng ma tuý phải có biện pháp ngăn chặn và đưa người đó trở về con đường đúng đắn.
Thực tế thì việc cai nghiện ở nhà hay tại các trung tâm cai nghiện chỉ giải quyết được khâu cắt cơn nghiện và loại trừ được các triệu chứng tức thời mà thôi. Bất cứ khi nào có xuất hiện các điều kiện khiến họ tiếp xúc hay muốn tiếp xúc với ma tuý thì cơn nghiện lại có cơ hội bộc phát. Ý chí và quyết tâm của người cai nghiện dường như không cân sức so với sự cám dỗ đên từ ma tuý và những dấu ấn mạnh mẽ tác động đến não bộ của người nghiện. Bởi vậy cần càng nhiều hơn nữa ý chí và quyết tâm của họ. Để tác động lên phương diện này thì gia đình chính là hậu phương giúp những người nghiện ma tuý có thể quay trở lại với cuộc sống bình thường. Ngay lúc này hãy dành sự quan tâm nhiều hơn đến bạn ấy.
Hơn hết gia đình nên tìm đến với những chuyên gia, bác sĩ đã có kinh nghiệm, hoặc được tập huấn về cai nghiện ma tuý để được tư vấn tốt nhất. Với những người mới nghiện ma tuý thì cai nghiện càng sớm càng tốt, tránh được những ảnh hưởng, ăn mòn sức khoẻ của người nghiện đến kiệt quệ. Hy vọng chàng thanh niên trẻ sớm nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề, việc nghiện ma tuý chính là cách bạn đang huỷ hoại tương lai tươi đẹp của chính mình.
